مجله های علمی یکی از ابزارهای مهم شکوفایی صنعت و فناوری محسوب می شوند. زیرا از یک سو، میان مجامع علمی و پژوهشگران ارتباط برقرار می نمایند و از سوی دیگر علم را از بخش های دانشگاهی و پژوهشی به حوزه صنعت و تولید انتقال می دهند. در واقع، مجله های علمی رابط بین دانشگاه و صنعت هستند.

در عرف مطبوعاتی امروز به نشریه های هفتگی، دوهفتگی و… که در ایران در شکل و هیئت روزنامه منتشر می شوند، به لحاظ فرم چاپ و… مجله اطلاق نمی شود، چون یکی از ویژگی های فنی مجله اتصال اوراق آن به وسیلهٔ مفتول یا چسب به یکدیگر است.

امروزه تعداد مقاله ها و مجله های علمی منتشر شده در یک کشور به عنوان یکی از شاخص های اصلی توسعه یافتگی و اعتبار علمی آن کشور در سطح بین المللی محسوب می شود.

مجله یا گاه نامه، گونه ای کتابچهٔ دوره ای است که با چاپ مقاله های عمومی یا علمی به گسترش و اشاعهٔ اطلاعات، دانش و نتایج پژوهش ها دربارهٔ پیشرفت های جاری در یک حوزهٔ عمومی یا علمی خاص می پردازد. مقالهٔ علمی توسط پژوهشگر یا پژوهش گرانی نوشته می شود که پژوهش را انجام داده اند و معمولا پس از عبور از مرحله سردبیری منتشر می شود. مجله (به انگلیسی: Magazine) یا نشریه، به مدرکی جلد شده و ادواری گفته می شود که به طور منظم و با فاصلهٔ انتشار مرتب و زیر شمارهٔ ردیف و دوره و تاریخ معین در زمینه های گوناگون (اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، دینی، علمی، فنی، کشاورزی، نظامی، هنری، ورزشی و نظایر این ها) بیش از دو بار در سال منتشر شود و در تهیهٔ مطالب آن بیشتر از یک نفر مشارکت داشته باشد و نیز دارای بیشتر از یک مقاله باشد..

یکی از عوامل اصلی پیشرفت هر کشوری، میزان تولید مقالات و تأثیر انتشارات علمی آن کشور است

لدر لغتنامهٔ دهخدا اصل این لغت را عبری و از کلمهٔ «مگلت» دانسته اند و ذیل مجله آورده اند: «آنچه هم چون کتاب و رساله از اخبار و موضوعات و مقالات مختلف هفته ای یا ۱۵روزی یا ماهی و جز آن طبع کنند و انتشار دهند.» فرهنگ فارسی معین مجله را مجموعه ای تعریف کرده است که «به طور مرتب منتشر می شود و شامل مقالات در موضوعی واحد یا در موضوعات مختلف باشد.» در فرهنگ عمید نیز ذیل واژهٔ مجله آمده است: «مجموعه ای از مقالات گوناگون که هر هفته یا هر ماه یک مرتبه چاپ و منتشر شود». فرهنگ بزرگ سخن مجله را «نشریه ای که در فواصل زمانی یکسان چاپ می شود و معمولاً شامل مجموعه ای از اخبار، مقالات، عکس و مانند آن هاست» تعریف کرده است.

مجله ها از لحاظ قالب انتشار، به سه دستهٔ کاغذی و الکترونیکی و چند رسانه ای تقسیم می شوند. مجلهٔ کاغذی مجله ای است که به شکل سنتی چاپ و انتشار می یابد. مجله الکترونیکی به مجله ای گفته می شود که به صورت الکترونیکی روی اینترنت چاپ و منتشر می شود.

مجله دارای «شکل» و «محتوا» است.

به طور معمول، مجله های علمی پژوهشی توسط متخصصان موضوعی مورد داوری همتا (Peer Review) قرار می گیرند. مجله های علمی پژوهشی بر اساس معیاری موسوم به ضریب تأثیرگذاری مجله (Impact Factor) که مبتنی بر میزان استنادهاست مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار می گیرند.