جایزه نوبل ادبیات یکی از پنج جایزه نوبل در جهان است که هر سال به نویسنده‌ای اعطا می‌شود که بر اساس وصیت نامه آلفرد نوبل اثری با گرایش آرمان خواهانه خلق کرده باشد.
اوایل اکتبر هر سال آکادمی ادبی سوئد برنده این جایزه با ارزش را از میان آثار خلق شده با زمینه آرمان خواهی تعیین می‌کند.
در سال گذشته گلوک شاعر زن آمریکایی برنده این جایزه شد و امسال این جایزه به آقای عبدالرزاق گورنه نویسنده اهل تانزانیا تعلق گرفت.
عبدالرزاق گورنه Abdulrazak Gurnah کیست؟
این نویسنده شهیر متولد سال 1948 در کشور تانزانیاست که در اوایل کتاب‌هایش را به زبان سواحیلی می‌نوشت اما مدتی بعد به نوشتن به زبان انگلیسی روی آورد. یک مجموعه داستان و 10 رمان تا کنون از وی منتشر شده است.
این نویسنده زنگباری داستان زندگی تلخی دارد. او در منطقه‌ی سلطان نشین زنگبار (بخشی از تانزانیا) زندگی می‌کرد و به دلیل اذیت و آزار شهروندان عرب در زمان انقلاب تانزانیا ناچار به مهاجرت به انگلیس شد.
او پس از مهاجرت به دانشگاه کریستی چرچ رفت و تحصیلات خود را تا مقطع دکترا و بعد از آن تدریس در دانشگاه کنت ادامه داد. او نوشتن را از زمان دانشجویی آغاز کرد و مسیر مقاله‌هایش را به سمت مطالعات پسا استعماری سوق داد. پس از مدتی ویراستاری و مقاله نویسی وی اولین کتاب خود را در سال 1988 با نام “راه زائران” منتشر نمود.
مهم‌ترین دغدغه گورنه در تمام این سال‌ها تاثیرات مخرب استعمار بر حال و هوای سرزمین مادری‌اش بوده است.
افتخارات عبدالرزاق گورنه
گورنه علاوه بر دریافت جایزه نوبل ادبی 2021 افتخارات بسیار دیگری را هم تا این لحظه کسب کرده است. وی داوری چندین جایزه ادبی نظیر جایزه کین برای نویسندگان آفریقایی را نیز به عهده داشته است. او همچنین در سال 2006 به عضویت انجمن سلطنتی ادبیات درآمد و این موضوع باعث بیشتر دیده شدن آثار او شد.
از دیگر آثار گورنه می‌توان کتاب‌های زیر را نام برد:
- مادرم در یک مزرعه در آفریقا زندگی می‌کرد.
- زندگی پس از مرگ
- کنار دریا
- در ستایش سکوت
- خاطره عزیمت
هدف جایزه نوبل
هدف جایزه نوبل مطرح کردن نام‌هایی است که کمتر شنیده شده‌اند و در نتیجه اثرات اجتماعی و سیاسی کتاب‌های آنها کمتر مورد توجه قرار گرفته است و شنیده‌ها حاکی از آن است که در سال‌های پیش رو رویکرد آکادمی پرداختن به ادبیاتی باشد که کمتر در رسانه‌ها به آن پرداخته می‌شود ولی عمیقاً تاثیرگذار است.
